Appendix:Tula-Waja word lists

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

The following comparative word list of Tula-Waja languages is from Kleinewillinghöfer (2014), which are based on Kleinewillinghöfer's field notes collected from 1985-1995.[1]

Kleinewillinghöfer (2014)

[edit]
English gloss Wɪya, Waja, Wajan Kasa Waja of Deeri, Wajan Dutse Kutule, Tula of Wange Tula of Baule Tula of Yili (Yiri) Yebu, Awak Baŋjiŋe, Bangwinji Dadiya Maa, Kamo Maa, Kamo Dijim, Cham of Kindiyo Bwilim, Cham of Mɔna Tso of Suwabou Tso of Gusubo Tso of Barbou
who? wurɛ́; w(ʊ)rɛ wurɛ̂ wʊlɛ́ wɛ̰́ nʊ́wɔ́ wɛ̂ wúné wʊ́lɪ̀ n wʊ́lè
what? wʊrɛ́ni tə̰rɛ təlɛ́ teso, wuso yɛ́ jʊ wɛ̂ tɛ̂ wulái wʊlɪ́ faní wʊlê
not yaà nɛ̂wɛ̂ yɛ́wɛ̀ bèèn, bengwi mani míwò mángɛ̀ mɛɛ wɛ ka̰ṵ, dógò weè kúŋ
all mwa mwà kwàŋ kwáŋ kwâŋ dáàn kpáróp pət kár wàrìgu kpat kpát
many tum̀ nabwen nabwén kunə̀n tulanjín, tulanjé dúcé, dúʃé bə dʊ́ʊ́l nâî mwàm kukò kúkú; fwê
big duw- dʊw- dʊ́wé dúú neenʃín dút dʊ́ʊ̀n kɔ́ŋkɔ́ŋ kpʌnta bútoŋ kpítʊ̀ŋ
long cɔkɔrɔk swɔ́mpì, sɔmpì swenswẽn ʃûm toonjín cwììmí com somʃîn, somzîn comzin, somjhin wulwli sʊmì sume, bòùtèlòŋ
small banyina, gwati̍n, bati̍ti̍l bakitekitiin bayim, bɛ-... bawutəre wu tilí bə́sə́n, bəsin bèdwààt, bedwatìnì kəp bììlɛ́ kəttəl billaŋ baa béélàk
woman nʊrɛ naayɛ / naatəbʊ naayɛ / naatʊ́bʊ́ naí / naatum wʊrɛ́ / wʊtʊ́m naawɛ / naatub nɔɔli / nɔɔtʊm wʊndrɛ̃̀ / wʊ̃̀tʊ̃̀p nywìì / nywììm nʊwíí / wʊ́tʊ́bóú nóónyʷi̍ì / nyʷibʊ̂; nyʷibóù nɔwi̍; wʊra / wʊtɔbʊ
person nɛrè ni̍i̍ / nəbʊ niì / nəbu nii / nəbo niì / nʊbʊ́ nìì / nɔ̐b, nə̐bɔ̐; nìì fi̐ri̐ / fi̐t nɪ fíítúm də́rɛ́, nə́bí nii, nɪb nɛr, nɛ́báú; nɛ́bou nɛr, nəbʊ́, nobó nɛ̀r, nəbʊ́, nəbóú
man nambarɛ kwarta, kwartabʊ kwartá, kwartábʊ́ nəbá, nəbaᵃtum barɛ́, batə́m bwayɛ́lɛ́, nábárʊ́b bàlì, batim bandrɛ́, bátʊ́p niiba̍rì, nəbəba̍rə̀m nʊbɛ́, bátóbɔ́ʊ́ nɔbɛ́, batɛbʊ noobɛ́ɛ̀, bàtə́bóú
fish jíŋne jiŋde, jiŋno cíŋɛ, cíŋí nammwɛ̀, namtumwei cíŋí, ciŋ'to nammwe jiŋi jiŋi ʃiŋɛ̂, cíŋɛ̂ lá, látɛ balaa, balatau balaa, balaatʊ bálá, bálátó
bird yidè yidò kənibe, kənibi kəníbè, kəníbi nuwi, nùt yiddi bílɛ́bɛ̂ lə̀bì yídé kalɛ, klɛtɛ bəni, bəntú bəní, bəntú bagbəní, bagbəntʊ́
dog baɪ kàda, kàdati beʃwí, ʃwetí kəra, kərato yedí biewé, biewétin síkán yárgɛ́ gale jwɔi, jɔi, jɔᵒtɛ, jwɔtɛ bedya, bedyatàù, bugya bédjà, bédjàtòù nyünywè, nyünywètù
louse jangarà təsúúnàn kubúu, kubúútò sonkumɛ́, sankùr bəfɛ́i kʊʊtì ʃángàr pfo / pfətou badumé, badumtú
tree sou tíyaŋ / tííní kətíyá / tətííní tiyaŋ / tiini tii tu / tum tiyà / tiyàntin nyáŋlá riyaŋ / riitɛ tsá / tsenì tsá / tsénì
seed duu dʊʊm duum duum dùŋúm dum̀ dʊʊm dúkúm dʊʊm wambóú wambó
grain (Hausa kwaya) gɔnɛ̀, gɔmà kunú, kunútó kəkwí, kəkwítí kuú, kunútí səlím nun digè suluɱ, culum bɛɛ, bɛ̀ɛtɛ kwí, kwɪɪ, kwɪɪtou kywé
leaf wangʊ lwàŋə̀n, lwaŋən(i) lwàŋə̀n, lwáŋə́n kəwaŋ, waan(i) laaŋtɔ́ laayú laŋan (tiyâ) lógín waŋ, waani wáŋá, wáání kwɛɛra, kweení wáŋ, wáání
root (of tree) swaŋɛ̀ kìyinəŋ, tiyínəri, tìyinən kiintəraŋ, tííintə́rí nii, niitin yiiná, yiné, yinʌntú níí tɪyɛ níi tiyà yáárá nùì, nùtɛ nə́rí, nirní gyǜrì, gyǜrèì, gyǜrèìtóú
bark wʊlʊngʊ də̀tɛᵋn, tə̀tɛ́ᵋni dəfə́lə́n, təfə́lə́n də̀wùlèn, tùwùlèn (shell) dʊwʊlə̰n, tʊwʊlə̀n bwʌiʌ wʊ̀lɛ̀níya wʊlaŋ tiya tékùm, tégùm wulla, wullaani wʊlan, wʊlɔní wʊlɔŋ, wʊlɔɔní tɔ̰ɔ̰ŋ, tɔ̰ɔ̰ní
skin bɪyaʊ də̀tɛᵋn, tə̀tɛ́ᵋni dəbʌ́l, təbʌ́lən dətél, dətéwi, təbelən tɛɛ́ tɛ́ɛ́, tɛ́ɛ́ní, bil tɛɛ, bel tɛɛ bʊ́tɔ́ tɪyé bìyàŋ, bììtè bɛɛlì, bɛɛlìtòù té, teeni
flesh neme nám, nai, nami nàm, náí namɛ́ naŋɛ nâm lɔ́ɔ́ nàm, namtɛ́ nam, namtóú nam nám, namtóú
blood tumà kʊtʊm kʌtùùm kʊtʊʊ̀m tuum bwiyalɛ̀ tʊ́ʊ́m tʊ́ʊ́m dʊ̀gʊ́m dɔɔ̀m dʊ̀m
bone kuu podou / podoru kətiyaŋ / tətiini kətiyá námáŋ / tətiini náiyé kukúkó / tukútó kuukú kúk / kútí kuto kúúbú kuk / kute tsá / tseni tsá / tseni tsá / tsáni
grease nungu kʊ̀nʊŋ, tə̀nʊŋəri mwàrɛ, mwari kunuum marɛ nʊ̀wɔ̀ŋ nʊaŋ márɛ́ nuŋ, nuŋʊrtɛ maari marɛ, marɛtàù kusúŋà, təsuntou
egg parɪ fàr, fatʊ fàr, fa-tʊ farɔ̀, fatɔ̀ fátɔ fár, fááti kwatijángá dɔ̀m dɔŋɔr, dɔŋtɛ fàr, fattɛ fàr, fàtóù far fúmnò yaró, yatóú, yarʊ́, yatʊ́
horn jume kùsuŋ, kə̀cuŋ, tə̀suŋəri kəsúŋ, təsúŋri cúm, cumən, kucúŋ sumí ʃúmé, ʃúmtìní juḿ, jumtin cumé jum, jumni bwata, bwatatɔ́ʊ́ bwata, bwatətóú kúrí, kúrtú
tail swaawʊ yaaŋ, yar, yaŋəri yá, yárá, yártʊ yaŋ, yaŋən nyaá yaalà, yaaltìni yígà yàà yunaŋ, yunte yáŋ, yántóú yaŋ, yántòù yáŋ, yántóú
feather lɛm lʌ̀bè, lʌbi, lebi lʌ̀bè, lʌbí kìlìbèn, lìbeni lebi ləgum bilebe lémèn lɛ́bɛ́ fə̀mən, fə̀mènì ywari, ywartou yààrì, yààrə̀tòù
hair kʊʊ kʊrwiyaŋ, rwiy kíríyáŋ, ri yììnèn itatú, itatun yiri yììtìn yiigi yiir fələm fɪɪlə́mm yié, yítóú
head dwii dur, dutu̍ du̍r, du̍tu̍ dúró, dútó dúr dot, dooti dul dur dur, dute ywarù, ywartóú dur, dutu dúr, dútú
ear twɪ́yaʊ kətɛ́ɛ́lɛ̀ / kətɛ́ɛ́lɪ kə̀tɛ́ɛ́lɛ̀ / kə̀tɛ́ɛ́lɪ̀ kətɛ́ɛ́lɪ / kətɛ́ɛ́nɪ́ bwaará tuù / tuuní lɔɔ̀l kúmó suu; suwoŋ getuwaŋ / getuwai wɔɔnʊ́ / wɔɔntáú fə̀là / fə̀lààni
eye nuŋè kwalaŋɛ / kwalaŋi nù / núl nuù / nuuto núŋí nuwe / nuwetini nuu / nuutin núŋé kʌmɪ / kámtɛ nu / nute nuŋ / nuntóú nùŋ / nùntù
nose boocu cʊʊn / cʊʊni sʊ́ʊ́n / sʊ́ʊ́nɪ́, sʊ́ŋə́n ʃʊ́ʊ́l / ʃʊ́ʊ́wɪ̀ suur ~ sʊʊr ʃóór, cóór jʊl cóór jʊ̀r, jʊ̀ʊ̀r nyulóónù / nyulóóntù dətəmòròù / tə̀tə̀mòtòù
mouth nɪyaʊ yii / yiini yí / yiiní yii / yiiní nìí nyii / nyiini níyò / níyétìn nyiyé nyʷii / nyʷiini nyii / nyiini nyii / nyiini nyii / nyiini
tooth nwii gɔn niŋi kunuwaŋ / nǔǔm, tunuri kə́núwáŋ / núúm, tə́núri kunuuŋ / nuum nuŋún nuǹ / nuǹtini núŋùn nugun nuŋun / nuŋtɛ́ taanù / taantɔ́ʊ́ nunu / núntòù taanʊ̀ / taantú
tongue bɛnɛ ben / beni been / bééni bííl / bííwí beén bien / bienni ? ben bén= lʌŋər / laŋtɛ́ bemnù / bemtou lameno / lamtʊ̀ béémnó / béémtóú
claw basɛ́mɛ̀ kə̀sə́mnɛ̀, kəsəmní dəʃʊwʊn, təʃʊwʊn sʊŋmɛ́ (káŋ); cʊŋmɛ́ bə̰̀lɔ̀m səmən kaŋ cʊmnɛ, ʃʊmnɛ səbən, səbəni kəbta, kəbtani nyitáŋ, nyitátáú nyɛtáŋ, nyɛtáŋtóú sʌ́mí, sʌ́mní
foot naawʊ̀ nààŋ, naani; wanàŋ, wanani nà, naaní naŋ, nání; waana náa náá, nááni náá, twam naa náá naa, naani naà, naaní na, nani naà, naaní
knee ? dənè də̀dùn, tədumən də̀dùn, tə́dúmə̀n dudun, tudumən dúǹ dwín dun dún dun, duntɛ dumno dumno, dumta dùmnò, dumtó
hand waɪ fʌlaŋ, fʌli; kaŋ, kani káŋ, kání káŋ, kání kaŋ́ káŋ, kaani káŋ̀ kwɛ́gɛ́ káŋ, kani wumoŋ, wumoni kàŋ, káni kaŋ, kani; tɛɛraŋ káŋ káŋ̄, kání
belly pwii fùr, futu, fùni fùr, fútút, fùni furò, funiyó fùr fuet, fueni fil yatì fə̀r, fùr, fùtè kusi, kusini kʊ́ssi, kʊssɪni fə́r, fə́tú
neck kwɪi kwìr, kwiibi kwiir, kwììr, kwííbì kwiil, kwiwi mɪyá kwit kwíl kwíír kwir, kwiitɛ gywálì, gywáltu jwell, jwʌltʊ̀, jwòll ky`ür, ky`ütóú
breast nyɪɪ yer, yerbi yer, yerbi yɪl, yuwi yír yɪt yʊl, yul yììr yʊʊr, yʊ̀ʊ̀tɛ yüru, yütu yiru, yüru, yíítu nyeǹ, nyentóú
heart cʊrɛ̀ kùsùrè, kusuri; nə̀r, nətʊ kə̀sʊ̀rɛ̀, kəsʊrɪ kuʃúlè, kucúlè, kuculeto niin də́rr ʃút, cút cúl nyìdìr sùr, sutè dwòm nə̀r nʌr, nʌtáú nə̀r, nə̀tóú
liver nɪì nɛ̀r, nɛ́tʊ nurɔ̀, mtɔ́ dr̀r, də̀rr nɛ́r níl lɛ́bdír nʌr, nʌttè nər, nə̰tɔ́ʊ nèr, nə̀tóú
sun (day) nyangʊ̀ díy, kʊʊkɔ̀, kʊʊtʊkɔ kʊ́ʊ́kɔ̀ dií, kʊkɔ́ɔ kɔkɔ, diì káá kɔ́k kɔkɔ fɔ́ɔ́rɛ́ kɔɔ̀, kɔɔ koko, kokotóú kɔkɔ láánì, zíí, ditú
moon pwalaʊ swaaŋ, swar(i) swa, swartʊ cwoŋ, cwoŋən bɛtɛrɛ́ cwíyák bwaala tɛ́rɛ́ swaŋ, sɔŋ, swaŋər, sɔŋər nyirá, nyirátóú nyerá nyírá, nyírátóú
star bajwálɛ̀ kuswi, kuswiiti kuswíí, kuswíítí cuuli, cuulto sweeri bìteren nya(m)nyami bɛɛbɪ tɛrɛ bɛswaŋɪ, bɛᵋtəswáŋɪ bunyírá, bítítᵒú bɛnyera, bwɛᵋtɛtou béényírá, beetétóú
water gundù mwɛ̀, mwɛti mwɛ̀ mwɛ mwê; mwɛ̀ mwɛ́m mwḛ̂ mwɛ́ híí gə̀mí láà, laátóú la, latóú yìbè, laátóú
rain mwɛ́ mwɛ́ kwààmà mwê yambá mwɛ́m kwáámám mwé kwàmà mwɛ lɛ yamba híí yə jiù laa dúwì yìbe ka síírù
stone swɛlɛì kalɛ, kali kálɛ́, kalɪ kalɛ, kaltɔ tɛ̀ɛ̀rà tɛ́r, tɛ́réntí têl, téèl tyɛ̀r wɛ̀r, wɛ̀ɛtɛ wʊ́n, wʊntɔ̀ʊ̀ won, wontòù labí, lamní
sand swaɪ yanɛ, yani, yanəti yʌne kʊʃwɛ yaní yaa bə̀m ʃuyetì yan jùssai swɛ swɛ́, swɛ́ní swɛɛ
earth səmâ kətə́m kʊtʊm tìḿ, tuḿ bə́tə́nɛ́ tìm tɛ́ɛ́timɛ̀ tʌm tʌ́m tʌm cwè, tswè
cloud gwɛnɛ̀; tnnene; lɛ́rʊ́ hindi; balɛ́rì, gwɛnɛ̀ də̀twiin, tətwííni dətwin, tətwiini, twɪyɛ dʊtʊlən, tʊtʊlən, kuro turun bə̀lɔ́r, luul luul tərentè kɔ́rən, kɔ́rtɛ tun, tuntou ton, tontòù tomnou, tomtou
smoke suma yüən yuən kuro kudú yilom yuulin yúúm yɔ̀ɔ̀n yʊ́ʊ̀m yɔɔm vulé
fire bwalaʊ̀ kəraŋ, kərən kə̀rà, kə̀rtù kəlàŋ, kɪlan suulí kəra, kraani kílá, kə́lá súúlé kràŋ, kərtɛ mùgɔŋ, mùgɔntɛ kɪra, kratáú kəra, kra, kʌrtɔ̀ kutswâ
ash buro bùkken bwin yʌrum kutwém tɔam bwiəm bugom tʊɔm bʊgʊm, bʊ̀m bʊ́m, vúrúm wurum vúrúm
burn táà twíí twii twɪɪ twɪɪ twím twìì mɔgɛn ju mwà tswi
path nyinou wʌre, wʌri wʌ̀re, wʌ̀ri wʊlà, wʊlatɔ̀ núŋdʌ nuurè, nuurètin gwʌla nundè juwe, juutɛ tʊŋáá, tʊntáú túŋá, toontóú; tʊ̀ŋà
mountain ciŋu, gʊrmà cipe; gʊrʊmà baŋ, baŋəri (dù)kùn, (tə̀)kùnì kúǹ, kumən baŋ́ báŋ, bántini yêm, túlí baŋ́ həlá, də̀bì, baŋ gyáŋ, gyɔɔnɪ sun, suntʊ́ (hill) dyàŋ, dyɔ̀ɔ̀ni
night kumè kùm, kùmi kùm, kumi kum̀, kumən kùmì kume kúm fɛ́dɛ́ kùm, kùmte kúm̀ kum̀, kùmtóú
name dənè dən / dimbi də́n / də́mbí diń / dimən duń dén dùń dìń dun / duntɛ̀ dín / díntòù dín / díntú
red wicicì, tə pɛɪ wur, ǹ wur wurəl wur twɛɪ fiyè ʃè féli; a faa feetús kwiyu lʊlwɛ lúlwé
green kɔjáŋʊ̀, gundu waandu, koron koro, kwɔlmayo twɛrɛpí, waandíyò, kalmai kalmayo dəmál kʊ̀mə̀n waan kʊmə̀n mwe laaŋtɔ̀ fiijè mwɛ́ láŋàn lɔ́ɔ́rɔ́ lɔ́ɔ́rɔ́ taŋzaalo tánzááláú
yellow gundu bwaacʊ̀, kɔɔjaŋɛ̀ wu cíŋə̀n, bwaacíyò, gunu bwáácʊ́ mwɛ sʊ́ntɛ̀ mwɛ́ ʃùmì bʌlʌŋ bʌlʌŋ mwɛ́m brêm kun tuul mwɛ́l tààlɛ̀ yílù, balatou balatóú
white pɔpʊlɔk, póló polo tə pɔlɪ, pɔlɔ pɔlɔ mweⁿmweŋ mwé, mwémwé mwe mwe mwʌ fùùjè fúló fərə fab kpau bubúŋ
black piti piti tə piì kili kə́lí, kə́líkə́lí kə́lí fiite kutuk fiìjè fííli fii fii yìllu dədə̀m də̀də̀m
hot wulók kusi kusi muismúis tʊlí wuri wuri, wutiti (weather) ʃiilèn ʃile təm, təmá ʃilo wúdúdú kwayʊ́ sireŋì sˢiraŋì siréŋì
cold yʊtʊtʊ kə̀rìm, cuwi, ʃuwi kə́rə́ kʌrə̀m kwʌteré, kɔtɛrɛ́, yʊtʊtʊ doola, yíwet yib, juul yùtùtù jimər, kətərən yúwì yúwì fraaròù
full twangí ri ri riim dim yii ríì rii yíí; tələm təlom
new pʊc- fwi-, fi- kùtwíyé fwí fwir füijé fii firʃin jugʊ fitəláŋ fiitə̀làŋ
good kʊndí lele wàànì, waanì, yilaŋsá, laansaŋ yɔɔra bum bút kwanjìn nyaagʊ ka yúwár yüǎrě
round durumbolòm, wɔr- durel din din fiìr fíír kpaarʊm kumbulum bólò duburiʔ, tilwurʔ balgə̀r balgə̀r
dry kʊsʊgî kʊsʊ kʊsɛ kʊ́ʊ́sʊ́ kʊʃɔ kʊsʊ kʊsʊ́ pəcə̀m kʊ́ʃi kʊ́ʊ́sʊ̀ kʊsɛ kʊ́sì kʊ́sɛ́í
drink naà nɔ́ɔ nɔɔ̀ nɔɔ̀ nɔɔ̀, dɛɛ nɔ̂m nɔ́ɔ́ nɔ́ no(u), no láà nɔɔ̀
eat (food) cáú, ʃáú saʊ; sa (mwàn) caʊ̀; ca (mwân) sáb câm jáá dágʊ́m (wúrgé) jau záà za zaà
chew, eat (meat) woo wu (nám) wú (nàm) wó (nàm) nyét (lɔɔ)
bite dumò dúm dǔm dûm dúm kîm dúm dúmgín dum, kʌl dum dum dùm
see ku ko tóo kuwó, kotim kuo cuu kyô tyo tyó
hear nʊwà nwé nwé nwê nʊ́wá nʊ́wa nyʊwá nyúwɔ́ nii, nwe nwíì nwi
know sɔma nwé nwé yɪn yɪím nyimi nyɪm nyím yɪm nyim nyám
sleep da dííma da dùùm daa dùùm yʌn dʌdi dám dùm da dúm núŋ zʊ́ŋɛ́ dádum daa zum dùm
die bwâ bwa bwa a bwâ lɛ̀ɛ̀ bwiyàm búlá lye bwiya buraa bùrààròù
kill j̀ìyò ciu sə́ú ciu síp, ʃíp twálə̀m jio dərép ju mʊktɛ zu; zi- ziu, zə-
swim kɛɛ gúndù ŋá fàr kícáŋ kayɔ́ mwé kwaaka mwɛ̂ kai mwɛ̂ pìtə̀ kpàŋí yu láá, yo láá ywe la yíbè, yü léibé
fly (up) yémúwà, wuni, wínì kun kuna (díí) kûn kúne (dii) gbémén (dii) kúné gun gbín gbə́n
walk ara kɛrɛngʊ̂ yá yáyʊ ya yɛyʊ yo yó yaam yagan yam yoo yoom yaam su səsím sə̂m; kwi
come ba- bɛ́ɛ́ bɛ́ bɛɛ bɪyɔ̀ be bɛ, be
lie da- dáwʊ́ dáá daa dá daà daadaa daagən dá daa dáyì da dadɛ́ da dai dáà dáá tʌ́m
sit sɪ- sɪ́yáʊ́ se sè; swe swé swè swe yɪyɛ̂ yɪ́ɪ́gén yíì yide ci ci dwal; də dwale dwal dwal
stand tɪ- tɪ́yáʊ́ tɪ́ tɪyɛ tɪ tɪyɛ tɪ̂ɪ̂m tim tɪ́yɛ́ tɪɪ́m tɪ́mi tɪtɪdɛ̀ sɪ sɪ tsî; tsə tsi tsì tsê
give nyɪya nɪ́ɪ́ nɪ́ɪ́ nɛ́ɛ́ nɛ́ɛ́ mgɪ́n myɛ mii nɛ, nɪ- nəgə̂n
say fwa fwá fwa ke ya tíkí swa sa sʊwɛ, swɛ swa swá swá
this wʊnà tətɔ wuní wɔ̀ wɔ́ɔ̀, jʊnɪ̂ wʊ́ wɔnɔ(ŋ)
that wii wa kwáí wurí wúrénò wúlɛn were wʊrɛ́

References

[edit]
  1. ^ Kleinewillinghöfer, Ulrich. 2014. Tula-Waja comparative wordlist (100). In: The languages of the Tula–Waja Group. Adamawa Languages Project, Johannes Gutenberg-Unversität Mainz.
Vocabulary lists of African languages
Nilo-Saharan

Nilo-Saharan • p-Nilo-Saharan • p-Nilotic (p-E. Nilotic • p-S. Nilotic) • p-Surmic • NE Sudanic • p-Nubian • Nara • p-Daju • p-Jebel • Temein • Central Sudanic (p-Central Sudanic • p-Sara-Bongo-Bagirmi • Sinyar • Birri • p-Mangbetu) • p-Kuliak (Ik) • Kadu • Berta • Kunama • Gumuz • p-Koman • Gule • Amdang • Mimi-D • p-Maban • Mimi-N • Kanuri • p-Songhay • Tadaksahak

Niger-Congo

p-Niger-Congo • p-Atlantic-Congo • p-Benue-Congo • p-Grassfields • p-Ring • Momo • Tivoid • Ekoid • Beboid • Bendi • p-Bantu (Swadesh list) • p-Kongo • p-Jukunoid • p-Plateau (p-Tarokoid) • p-N. Jos • p-Fali • p-Yoruboid • Olukumi • p-Edoid • p-Akokoid • p-Igboid • Akpes • Ayere-Ahan • p-Upper Cross River • p-Lower Cross River • Anaang • p-Ogoni • p-Ukaan • p-Nupoid • Oko • p-Idomoid • p-Ijaw • Defaka • p-Gbe (Fongbe) • p-Potou-Akanic • p-Mumuye • p-Jen • Yendang • Tula-Waja • p-Lakka • p-Bua • Kim • p-Central Togo • p-Guang • p-Gurunsi • p-Oti-Volta (p-E. Oti-Volta • p-C. Oti-Volta) •  Tiefo • Natioro • Bariba • p-Gbaya • Dogon • p-Mande (p-W. Mande • p-Mandekan • p-Niger-Volta • p-S. Mande) • Atlantic (Guinea) • p-Fula-Sereer • p-Cangin • p-Manjaku • Bijogo • p-Talodi • p-Heiban • p-Katloid • Rashad • Lafofa

Afroasiatic

p-Afroasiatic • p-Chadic • p-Ron • p-North Bauchi • p-South Bauchi • South Bauchi • p-Central Chadic • p-Masa • Kujarge • p-Cushitic • p-Agaw • p-Omotic • p-Aroid • p-Maji • Mao • p-Semitic

Khoisan

Khoisan • p-Khoe • p-Central Khoisan • p-Tuu • !Kung

Language isolates

Bangime • Jalaa • Laal • Ongota • Shabo • Sandawe • Hadza

Others

p-Niger-Saharan