From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Azerbaijani

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /næ/
  • Audio (Baku):(file)

Etymology 1

[edit]

From Proto-Turkic *nē- (what),[1] the only Turkic root beginning with /n/. "The earliest [Proto-Turkic] form must have contained a unique initial nasal (generally nasals were not allowed word-initially), having yielded specific reflexes in modern languages."[1]

Cognate with Bashkir ни (ni, what), Chuvash мӗн (mĕn, what), Karakhanid [script needed] (, what), Kazakh не (ne, what), Khakas ниме (nime, what), Kyrgyz не (ne, what), Old Turkic 𐰤𐰀 (ne, what, which), Old Uyghur [script needed] (ne, what), Tatar ни (ni, what), Turkish ne (what), Turkmen nǟmä (what), Tuvan чүү (çüü, what), Uyghur نېمە (nëme, what), Uzbek na (what), Yakut туох (tuoq, what).[1]

Pronoun

[edit]

(definite accusative nəyi, plural nələr)

  1. what
    Synonyms: (South Azerbaijani) nəmə, nəmənə
    Bu deməkdir?
    What does this mean?
    • 2017, Vahid Çəmənli, Hər şey yaxşıya doğru:
      Babam durub oturdu, mən də qaça – qaça onların yanına gəldim ki, görüm, Əyyub dayı nə deyir, babam deyir.
      My grandfather sat back down, while I run towards them to see what uncle Əyyub and my grandfather have to say.
  2. whatever
    olur olsun!
    Come whatever may!
Declension
[edit]

The words and su (and sometimes mövqe) are the only ones in Azerbaijani to take a y in the singular accusative, genitive, and dative cases, and in the singular possessive forms.

    Declension of
singular plural
nominative
nələr
definite accusative nəyi
nələri
dative nəyə
nələrə
locative nədə
nələrdə
ablative nədən
nələrdən
definite genitive nəyin
nələrin
    Possessive forms of
nominative
singular plural
mənim (my) nəyim nələrim
sənin (your) nəyin nələrin
onun (his/her/its) nəyi nələri
bizim (our) nəyimiz nələrimiz
sizin (your) nəyiniz nələriniz
onların (their) nəyi or nələri nələri
accusative
singular plural
mənim (my) nəyimi nələrimi
sənin (your) nəyini nələrini
onun (his/her/its) nəyini nələrini
bizim (our) nəyimizi nələrimizi
sizin (your) nəyinizi nələrinizi
onların (their) nəyini or nələrini nələrini
dative
singular plural
mənim (my) nəyimə nələrimə
sənin (your) nəyinə nələrinə
onun (his/her/its) nəyinə nələrinə
bizim (our) nəyimizə nələrimizə
sizin (your) nəyinizə nələrinizə
onların (their) nəyinə or nələrinə nələrinə
locative
singular plural
mənim (my) nəyimdə nələrimdə
sənin (your) nəyində nələrində
onun (his/her/its) nəyində nələrində
bizim (our) nəyimizdə nələrimizdə
sizin (your) nəyinizdə nələrinizdə
onların (their) nəyində or nələrində nələrində
ablative
singular plural
mənim (my) nəyimdən nələrimdən
sənin (your) nəyindən nələrindən
onun (his/her/its) nəyindən nələrindən
bizim (our) nəyimizdən nələrimizdən
sizin (your) nəyinizdən nələrinizdən
onların (their) nəyindən or nələrindən nələrindən
genitive
singular plural
mənim (my) nəyimin nələrimin
sənin (your) nəyinin nələrinin
onun (his/her/its) nəyinin nələrinin
bizim (our) nəyimizin nələrimizin
sizin (your) nəyinizin nələrinizin
onların (their) nəyinin or nələrinin nələrinin
Derived terms
[edit]

Determiner

[edit]

  1. what, which
    Synonyms: (South Azerbaijani) nəmə, nəmənə
    Görəsən bunlar dildə danışırlar?
    I wonder what language they speak?

See also

[edit]

Etymology 2

[edit]

From Persian نه (na). Cognate to Old English ne (not).

Conjunction

[edit]

  1. neither; nor
    • 2000, Firidun Ağasıoğlu, Azər xalqı:
      özləri isə məğlub, də başqasının hakimiyətinə tabe olmuşlar
      while they were neither defeated nor subjugated to foreign rule themselves
Usage notes
[edit]
  • Not used alone but rather as nə...nə..., the way it is used is directly copied from Persian نه...نه...(“neither; nor”). Often used in form of + nə də.

References

[edit]
  1. 1.0 1.1 1.2 Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*nē-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill.

Khalaj

[edit]
Perso-Arabic نه

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

From Proto-Turkic *nē- (what).

Adverb

[edit]

  1. what a, how
Derived terms
[edit]
[edit]

Etymology 2

[edit]

From Persian نه (na).

Conjunction

[edit]

nə ... nə ...

  1. neither; nor
    hissig bûzNeither warm nor cold
Usage notes
[edit]
  • Not used alone but rather as nə...nə..., the way it is used is directly copied from Persian نه...نه...(“neither; nor”).

References

[edit]
  • Doerfer, Gerhard (1980) Wörterbuch des Chaladsch (Dialekt von Charrab) [Khalaj dictionary] (in German), Budapest: Akadémiai Kiadó
  • Doerfer, Gerhard (1988) Grammatik des Chaladsch [Grammar of Khalaj] (in German), Wiesbaden: Harrassowitz, →ISBN, →OCLC