นาย

Thai

From Old Khmer nāy, nāya (“leader; leading man”); ultimately from Sanskrit नाय (nāya, “guide; leader”). Cognate with Lao ນາຍ (nāi), Lü ᦓᦻ (naay), Modern Khmer នាយ (niəy).

นาย • (naai)

chief; lord; master.
- 2 Kings 6:5, KJV:
  ขณะ ที่คน หนึ่ง ฟัน ไม้อยู่ หัวขวาน ของ เขา ตก ลง ไป ใน น้ำ และ เขา ร้อง ขึ้น ว่า "อนิจจา นายครับ ขวาน นั้น ผม ขอ ยืม เขา มา"
  kà-nà tîi kon nʉ̀ng fan máai yùu · hǔua-kwǎan kɔ̌ɔng kǎo dtòk long bpai nai náam · lɛ́ kǎo rɔ́ɔng kʉ̂n wâa · “à-nít-jaa · naai kráp · kwǎan nán pǒm kɔ̌ɔ yʉʉm kǎo maa”
  But as one was felling a beam, the axe head fell into the water: and he cried, and said, Alas, master! for it was borrowed.
(historical) the lowest noble rank of Thailand; person holding such rank.
used as a title for or term of address to these people.
(law) a formal title which a man over 15 years of age is required to use.
similar title, as mister, monsignor, signor, etc.

A man under 15 years of age is required to use the title เด็กชาย (dèk-chaai).
A woman under 15 years of age is required to use the title เด็กหญิง (dèk-yǐng), and that over 15 years of age is required to use the title นางสาว (naang-sǎao). A married woman, irrespective of the age, is required to use either นางสาว (naang-sǎao) or นาง (naang).

นาย • (naai)

(colloquial) a second person pronoun used to address a male friend.
- 2009, Yu Hua, พี่กับน้อง, นานมีบุ๊คส์, →ISBN, page 337:
  คน โบราณ กล่าว ไว้ว่า ผู้ชาย มี พรสวรรค์ ผู้หญิง มี รูปโฉม งดงาม เป็น คู่ที่เหมาะสม กัน มาก นายกับหลินหงก็คือ ผู้ชาย มี พรสวรรค์ ผู้หญิง มี รูปโฉม งดงาม
  kon boo-raan glàao wái wâa pûu-chaai mii pɔɔn-sà-wǎn pûu-yǐng mii rûup-chǒom ngót-ngaam bpen kûu tîi mɔ̀-sǒm gan mâak naai gàp lǐn-hǒng gɔ̂ɔ kʉʉ pûu-chaai mii pɔɔn-sà-wǎn pûu-yǐng mii rûup-chǒom ngót-ngaam
  It has been said since antiquity that a man furnished with talents and a woman blessed with beauty make a well-matched couple. You and Lin Hong are a man of talents and a woman of beauty!
(colloquial, somewhat archaic) a second or third person pronoun used to address a male superior.