ürkmek
Jump to navigation
Jump to search
Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish اوركمك (ürkmek), from Proto-Turkic *ürk- (“to be afraid”).[1] Cognate with Old Turkic [script needed] (ürk-, “to be afraid, run away in fear”), Kyrgyz үркүү (ürküü, “to be frightened of”), Uzbek hurkmoq.
Verb
[edit]ürkmek (third-person singular simple present ürker)
- (intransitive) to fear, be afraid of, dread, wince
- (intransitive) to quail, boggle
Conjugation
[edit]Conjugation of ürkmek (aorist in -V²r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
| Positive declarative | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | ürkmek | |||||||
| impersonal participle | imperfective | ürken | ||||||
| perfective | ürkmüş | |||||||
| prospective | ürkecek | |||||||
| personal participle | non-prospective | ürktüğüm | ürktüğün | ürktüğü | ürktüğümüz | ürktüğünüz | ürktükleri | |
| prospective | ürkeceğim | ürkeceğin | ürkeceği | ürkeceğimiz | ürkeceğiniz | ürkecekleri | ||
| verbal noun | ürkme | |||||||
| way of doing | ürküş | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | ürkerim | ürkersin | ürker | ürkeriz | ürkersiniz | ürkerler |
| imperfective | ürküyorum | ürküyorsun | ürküyor | ürküyoruz | ürküyorsunuz | ürküyorlar | ||
| past | perfective | ürktüm | ürktün | ürktü | ürktük | ürktünüz | ürktüler | |
| imperfective | ürküyordum | ürküyordun | ürküyordu | ürküyorduk | ürküyordunuz | ürküyorlardı (or ürküyordular) | ||
| future | ürkeceğim | ürkeceksin | ürkecek | ürkeceğiz | ürkeceksiniz | ürkecekler | ||
| inferential | perfective | ürkmişim | ürkmişsin | ürkmiş | ürkmişiz | ürkmişsinüz | ürkmişler | |
| aorist | ürkermişim | ürkermişsin | ürkermiş | ürkermişiz | ürkermişsiniz | ürkerlermiş (or ürkermişlar) | ||
| imperfective | ürküyormuşum | ürküyormuşsun | ürküyormuş | ürküyormuşuz | ürküyormuşsunuz | ürküyorlarmış | ||
| conditional | simple | ürksem | ürksen | ürkse | ürksek | ürkseniz | ürkseler | |
| perfective | ürkseydim | ürkseydin | ürkseydi | ürkseydik | ürkseydiniz | ürkseydiler | ||
| optative | ürkeyim | ürkesin | ürke | ürkelim | ürkesiniz | ürkeler | ||
| progressive | ürkmekteyim | ürkmektesin | ürkmekte | ürkmekteyiz | ürkmektesiniz | ürkmekteler | ||
| necessitative | ürkmeliyim | ürkmelisin | ürkmeli | ürkmeliyiz | ürkmelisiniz | ürkmeliler | ||
| imperative | ürk | ürksün | ürkün | ürksünler | ||||
| Positive interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | ürker miyim? | ürker misin? | ürker mi? | ürker miyiz? | ürker misiniz? | ürkerler mi? |
| imperfective | ürküyor muyum? | ürküyor musun? | ürküyor mu? | ürküyor muyuz? | ürküyor musunuz? | ürküyorlar mı? | ||
| past | perfective | ürktüm mü? | ürktün mü? | ürktü mü? | ürktük mü? | ürktünüz mü? | ürktüler mi? | |
| imperfective | ürküyor muydum? | ürküyor muydun? | ürküyor muydu? | ürküyor muyduk? | ürküyor muydunuz? | ürküyorlar mıydı? | ||
| future | ürkecek miyim? | ürkecek misin? | ürkecek mi? | ürkecek miyiz? | ürkecek misiniz? | ürkecekler mi? | ||
| inferential | perfective | ürkmüş müyüm? | ürkmüş müsün? | ürkmüş mü? | ürkmüş müyüz? | ürkmüş müsünüz? | ürkmüşler mi? | |
| aorist | ürker miymüşim? | ürker miymüşsin? | ürker miymüş? | ürker miymüşiz? | ürker miymüşsiniz? | ürkerler miymiş? | ||
| imperfective | ürküyor muymuşum? | ürküyor muymuşsun? | ürküyor muymuş? | ürküyor muymuşuz? | ürküyor muymuşsunuz? | ürküyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | ürksem mi? | ürksen mi? | ürkse mi? | ürksek mi? | ürkseniz mi? | ürkseler mi? | |
| perfective | ürkse miydim? | ürkse miydin? | ürkse miydi? | ürkse miydik? | ürkse miydiniz? | ürkseler miydi? | ||
| progressive | ürkmekte miyim? | ürkmekte misin? | ürkmekte mi? | ürkmekte miyiz? | ürkmekte misiniz? | ürkmekteler mi? | ||
| necessitative | ürkmeli miyim? | ürkmeli misin? | ürkmeli mi? | ürkmeli miyiz? | ürkmeli misiniz? | ürkmeliler mi? | ||
| Negative declarative | ||||||||
| infinitive | ürkmemek | |||||||
| impersonal participle | imperfective | ürkmeyen | ||||||
| perfective | ürkmemiş | |||||||
| prospective | ürkmeyecek | |||||||
| personal participle | non-prospective | ürkmediğim | ürkmediğin | ürkmediği | ürkmediğimiz | ürkmediğiniz | ürkmedikleri | |
| prospective | ürkmeyeceğim | ürkmeyeceğin | ürkmeyeceği | ürkmeyeceğimiz | ürkmeyeceğiniz | ürkmeyecekleri | ||
| verbal noun | ürkmeme | |||||||
| way of doing | ürkmeyüş | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | ürkmem | ürkmezsin | ürkmez | ürkmeyiz | ürkmezsiniz | ürkmezler |
| imperfective | ürkmüyorum | ürkmüyorsun | ürkmüyor | ürkmüyoruz | ürkmüyorsunuz | ürkmüyorlar | ||
| past | perfective | ürkmedim | ürkmedin | ürkmedi | ürkmedik | ürkmediniz | ürkmediler | |
| imperfective | ürkmüyordum | ürkmüyordun | ürkmüyordu | ürkmüyorduk | ürkmüyordunuz | ürkmüyorlardı | ||
| future | ürkmeyeceğim | ürkmeyeceksin | ürkmeyecek | ürkmeyeceğiz | ürkmeyeceksiniz | ürkmeyecekler | ||
| inferential | perfective | ürkmemişim | ürkmemişsin | ürkmemiş | ürkmemişiz | ürkmemişsiniz | ürkmemişler | |
| aorist | ürkmezmişim | ürkmezmişsin | ürkmezmiş | ürkmezmişiz | ürkmezmişsiniz | ürkmezlermiş | ||
| imperfective | ürkmüyormuşum | ürkmüyormuşsun | ürkmüyormuş | ürkmüyormuşuz | ürkmüyormuşsunuz | ürkmüyorlarmış | ||
| conditional | simple | ürkmesem | ürkmesen | ürkmese | ürkmesek | ürkmeseniz | ürkmeseler | |
| perfective | ürkmeseydim | ürkmeseydin | ürkmeseydi | ürkmeseydik | ürkmeseydiniz | ürkmeseydiler | ||
| optative | ürkmeyeyim | ürkmeyesin | ürkmeye | ürkmeyelim | ürkmeyesiniz | ürkmeyeler | ||
| progressive | ürkmemekteyim | ürkmemektesin | ürkmemekte | ürkmemekteyiz | ürkmemektesiniz | ürkmemekteler | ||
| necessitative | ürkmemeliyim | ürkmemelisin | ürkmemeli | ürkmemeliyiz | ürkmemelisiniz | ürkmemeliler | ||
| imperative | ürkme | ürkmesin | ürkmeyin | ürkmesinler | ||||
| Negative interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | ürkmez miyim? | ürkmez misin? | ürkmez mi? | ürkmez miyiz? | ürkmez misiniz? | ürkmezler mi? |
| imperfective | ürkmüyor muyum? | ürkmüyor musun? | ürkmüyor mu? | ürkmüyor muyuz? | ürkmüyor musunuz? | ürkmüyorlar mı? | ||
| past | perfective | ürkmedim mi? | ürkmedin mi? | ürkmedi mi? | ürkmedik mi? | ürkmediniz mi? | ürkmediler mi? | |
| imperfective | ürkmüyor muydum? | ürkmüyor muydun? | ürkmüyor muydu? | ürkmüyor muyduk? | ürkmüyor muydunuz? | ürkmüyorlar mıydı? | ||
| future | ürkmeyecek miyim? | ürkmeyecek misin? | ürkmeyecek mi? | ürkmeyecek miyiz? | ürkmeyecek misiniz? | ürkmeyecekler mi? | ||
| inferential | perfective | ürkmemiş miyim? | ürkmemiş misin? | ürkmemiş mi? | ürkmemiş miyiz? | ürkmemiş misiniz? | ürkmemişler mi? | |
| aorist | ürkmez miymişim? | ürkmez miymişsin? | ürkmez miymiş? | ürkmez miymişiz? | ürkmez miymişsiniz? | ürkmezler miymiş? | ||
| imperfective | ürkmüyor muymuşum? | ürkmüyor muymuşsun? | ürkmüyor muymuş? | ürkmüyor muymuşuz? | ürkmüyor muymuşsunuz? | ürkmüyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | ürkmesem mi? | ürkmesen mi? | ürkmese mi? | ürkmesek mi? | ürkmeseniz mi? | ürkmeseler mi? | |
| perfective | ürkmese miydim? | ürkmese miydin? | ürkmese miydi? | ürkmese miydik? | ürkmese miydiniz? | ürkmeseler miydi? | ||
| progressive | ürkmemekte miyim? | ürkmemekte misin? | ürkmemekte mi? | ürkmemekte miyiz? | ürkmemekte misiniz? | ürkmemekteler mi? | ||
| necessitative | ürkmemeli miyim? | ürkmemeli misin? | ürkmemeli mi? | ürkmemeli miyiz? | ürkmemeli misiniz? | ürkmemeliler mi? | ||
Synonyms
[edit]Derived terms
[edit]References
[edit]- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill: “*ṑr(e)kV”