leomh

Irish[edit]

Originally the future of now archaic lamh (whence lamháil), from Middle Irish lamaid, from Old Irish ro·laimethar, from Proto-Celtic *lamyeti, from Proto-Indo-European *h₃lm̥H-yé-ti (“to tire; to break”).^[1]^[2]

leomh (present analytic leomhann, future analytic leomhfaidh, verbal noun leomhadh, past participle leofa)

to dare, presume (be presumptuous enough)
Synonyms: bheith de mhisneach ag, bheith d'uchtach ag

Ní leomhfainn é sin a rá.
I wouldn't dare/presume to say that.
to allow
Synonym: ceadaigh

conjugation of leomh (first conjugation – A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative	present	leomhaim	leomhann tú; leomhair^†	leomhann sé, sí	leomhaimid	leomhann sibh	leomhann siad; leomhaid^†	a leomhann; a leomhas	leomhtar
	past	leomh mé; leomhas	leomh tú; leomhais	leomh sé, sí	leomhamar; leomh muid	leomh sibh; leomhabhair	leomh siad; leomhadar	a leomh / ar leomh*	leomhadh
	past habitual	leomhainn	leomhtá	leomhadh sé, sí	leomhaimis; leomhadh muid	leomhadh sibh	leomhaidís; leomhadh siad	a leomhadh / a leomhadh*	leomhtaí
future		leomhfaidh mé; leomhfad	leomhfaidh tú; leomhfair^†	leomhfaidh sé, sí	leomhfaimid; leomhfaidh muid	leomhfaidh sibh	leomhfaidh siad; leomhfaid^†	a leomhfaidh; a leomhfas	leomhfar
conditional		leomhfainn	leomhfá	leomhfadh sé, sí	leomhfaimis; leomhfadh muid	leomhfadh sibh	leomhfaidís; leomhfadh siad	a leomhfadh / a leomhfadh*	leomhfaí
subjunctive	present	go leomha mé; go leomhad^†	go leomha tú; go leomhair^†	go leomha sé, sí	go leomhaimid; go leomha muid	go leomha sibh	go leomha siad; go leomhaid^†	—	go leomhtar
subjunctive	past	dá leomhainn	dá leomhtá	dá leomhadh sé, sí	dá leomhaimis; dá leomhadh muid	dá leomhadh sibh	dá leomhaidís; dá leomhadh siad	—	dá leomhtaí
imperative		leomhaim	leomh	leomhadh sé, sí	leomhaimis	leomhaigí; leomhaidh^†	leomhaidís	—	leomhtar
verbal noun		leomhadh
past participle		leofa

* indirect relative
† archaic or dialect form

^ Kümmel, Martin Joachim (2011–2023) “*h₃lemH- ‘sich mühen; brechen’”, in Addenda und Corrigenda zu LIV²‎^[1], page 43
^ Matasović, Ranko (2009) “lam-yo- ‘dare’ [Vb]”, in Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 232

“leomh”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2024
Ó Dónaill, Niall (1977) “leomh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
de Bhaldraithe, Tomás (1959) “leomh”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
Dinneen, Patrick S. (1927) “leomhaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 2nd edition, Dublin: Irish Texts Society
Dinneen, Patrick S. (1904) “lámhaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 416
Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “lamaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language