brać

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: brac, BRAC, brač, Brač, and braç

Old Polish[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Slavic *bьrati. First attested in 1392.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): (10th–15th CE) /brat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /brat͡ɕ/

Verb[edit]

brać impf

  1. (attested in Lesser Poland) to take (to grab with the hands)
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[2], page 821:
      A kiedym uźrała, iże już biorą miotłę, ja ku pirwemu razu jako sercem urażonem odwiedziona jestem od rozumow, ... a po małej chwili ocuciwszy sie uźrałam ciało jego wszytko zedrane
      [A kiedym uźrała, iże już biorą miotłę, ja ku pirwemu razu jako sercem urażonem odwiedziona jestem od rozumow, ... a po małej chwili ocuciwszy sie uźrałam ciało jego wszytko zedrane]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 54, 15:
      Iensze po spolu se mnø slotke bral ies karme
      [Jenże pospołu se mną słodkie brał jeś karmie]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 81, 2:
      Dokød sødzicze lichotø y oblicze grzesznich byerzecze
      [Dokąd sądzicie lichotę i oblicze grzesznych bierzecie?]
  2. (attested in Lesser Poland) to gather
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 79, 13:
      Winniczø z Egipta przenosl ies... i czemu, bosze, zkazyl ies sczanø iey, y byorø iø wszistczi
      [Winnicę z Ejipta przeniosł jeś... i czemu, Boże, skaził jeś ścianę jej i biorą ją wszystcy]
  3. (attested in Greater Poland) to take furtively, to skim off, to pilfer
    • 1888 [1411], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎[6], Greater Poland, page 90:
      Stanislaw czso bral pczoly, to bral na prawem swem, yako na przywileyu ma
      [Stanisław czso brał pczoły, to brał na prawem swem, jako na przywileju ma]
  4. (attested in Masovia) to extract
    • 1920 [1402], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 170, Płońsk:
      O chtorø wodø zalowal na mø Iasek, tøm ya bral s yego wolø, eze mi otpusczil s gego studney
      [O chtorą wodę żałował na mię Jaszek, tę-m ja brał s jego wolą, eże mi otpuścił s jego studniej]
  5. (attested in Kuyavia) to pass long [+ na (accusative) = to whom]
    • 1897 [1418], Teki Adolfa Pawińskiego‎[7], volume VII, number 129, Brześć Kujawski Voivodeship:
      Oczecz twoy ne prza sya o ty dzedzine any byerzą na szachoczcza podlug prawa zemskego, dal na sya roku stacz
      [Ociec twoj nie prza się o ty dziedzinie ani bierzę na zachoćcę podług prawa ziemskiego, dał na się roku stać]
  6. (attested in Greater Poland) to pass responsibility [+ na (accusative)] or [+ ku (dative) = what reponsibility]
    • 1887, 1889 [1394], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume II, number 1638, Pyzdry, Gniezno, Kościan:
      To *berze na mą dusche y na mą prawdi, iakom ne recepi... duas rotas
      [To bierzę na mą duszę i na mą prawdę, jakom nie recepi... duas rotas]
    • 1888 [1405], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎[8], Greater Poland, page 112:
      Byerzø to kv mey duszy y ku mey prawdze, yako tamo dzeszancz grziwen, czso przidze na Stachnicowø czanscz y na Stachnynø
      [Bierzę to ku mej duszy i ku mej prawdzie, jako tamo dziesięć grzywien, czso przydzie na Stachnikowę część i na Stachninę]
  7. to conclude; to infer
    • 1885-2024 [XV ex.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎[9], volume V, page 19:
      Bracz v. przypusczacz admittere
      [Brać vel przypuszczać admittere]
  8. (transitive, attested in Greater Poland, Masovia) to charge [+ od (genitive)], [+ u (genitive)], or [+ z (genitive) = whom], [+ za (accusative)] or [+genitive = for what]
    • 1887, 1889 [1395], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume II, number 1773, Pyzdry, Gniezno, Kościan:
      Orandowal *iszm do gich domv, by penødze brali, a ony gich ne chczeli wzøcz
      [Orędował j[e]śm do jich domu, by pieniądze brali, a oni jich nie chcieli wziąć]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[10], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 14, 6:
      Iensze dobra swego ne dal iest na lichfø y darow na przezwinnich ne bral iest
      [Jenże dobra swego nie dał jest na lichwę i darow na przezwinnych nie brał jest]
    • 1895 [1419], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici‎[11], volume VIII, page 44:
      Iaco Boguslaw ne bral po mey sestrze Swachne nygeney pusczini
      [Jako Bogusław nie brał po mej siestrze Święchnie nijenej puściny]
    • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 355:
      Tho raczcze magą na nyem bracz nye patrzacz gynego prawa
      [To radźce mogą na niem brać nie patrząc jinego prawa]
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 112:
      Ot ludzy... xanząnth mazowesskich..., ot ktorichkoly rzeczi kupy..., targowego braacz nye mayąn, myanso a ribi telko viyąwschi, ot ktorich, to yest myąnsza a rib, podlug starego obiczaya targowe ma bicz brano i dzwygano
      [Ot ludzi... książąt mazoweskich..., ot ktorychkoli rzeczy kupi..., targowego brać nie mają, mięso a ryby telko wyjąwszy, ot ktorych, to jest mięsa a ryb, podług starego obyczaja targowe ma być brano i dźwigano]
    • 1920 [1406], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 723, Płońsk:
      Iaco v mne Iacup nosza za polczwarta grosza ne cupil anim ia v nego penødzi bral
      [Jako u mnie Jakub noża za połczwarta grosza nie kupił anim ja u niego pieniędzy brał]
    • 1887, 1889 [1397], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume II, number 2030, Pyzdry, Gniezno, Kościan:
      Jacub ma Wyczøskowo f sz[y]astawe, a berze sz nego plat
      [Jakub ma Wyciążkowo w z[y]astawie, a bierze s niego płat]
    • 1950 [1426], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 152, Warsaw:
      Marczin nye mal vmowy z Passzkem, aby myal zitho bracz za oborzne, ale penandze
      [Marcin nie miał umowy z Paszkiem, aby miał żyto brać za oborzne, ale pieniądze]
  9. (attested in Greater Poland) to take, to occupy (to deprive of ownership)
    • 1874-1891 [XV in.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎[12], [13], [14], volume XXIV, page 73:
      Berze rapit
      [Bierze rapit]
    • 1888 [1392], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎[15], Greater Poland, page 66:
      Iaco o tho, czso zalowal Wyssoczin kmecz na Dzerska, bi bral o gego rzecz iego rankoymø, o to gy pothwarza
      [Jako o to, czso żałował Wysoczyn kmieć na Dzierżka, by brał o jego rzecz jego rękojmię, o to ji potwarza]
    • 1887, 1889 [1397], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 2556, Poznań:
      Lupu pomagal bracz iako dwe griwne
      [Łupu pomagał brać, jako dwie grzywnie]
    • 1856-1870 [1399], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎[16], volume VIII, number 8448:
      Climonth ne byl Clary meczowa glowicza... ani yey penandzi bral
      [Klimont nie bił Klary mieczową głowicą... ani jej pieniędzy brał]
    • 1886 [c. 1455-1460], Emil Kałużniacki, editor, Die polnische Recension der Magdeburger Urtheile und die einschlägigen deutschen, lateinischen und czechischen Sammlungen, page 191:
      Gdy kto komv byerze gego gymyenye
      [Gdy kto komu bierze jego jimienie]
  10. (attested in Greater Poland) to occupy
    • 1888 [1394], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎[17], Greater Poland, page 68:
      Iaco gest Paszek ne bral Colowske ani vz[y]tka ma, a to stogø s nim w roczech
      [Jako jest Paszek nie brał Kołowskie ani uż[y]tka ma, a to stoję s nim w rocech]
  11. (attested in) to confiscate
    • 1888 [1403], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎[18], Greater Poland, page 104:
      Iaco vemi..., eze czso Tomek bral pana Benika o sszina, to s prawa bral, ez sø yemu poddal poth czøzø
      [Jako wiemy..., eże czso Tomek brał pana Bońka o syna, to z prawa brał, eż się jemu poddał pod ciążą]
    • 1920 [1400], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 12, Płońsk:
      Iacom ia v Strzechni ne bral bidla ani szita szilø
      [Jakom ja u Strzechny nie brał bydła ani żyta siłą]
    • 1950 [1428], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 2902, Warsaw:
      Jacom ya o thø krziwdø oth Arnoltha wstal, eze mi gego szona gwalthem møkø brala s mego sola
      [Jakom ja o tę krzywdę ot Arnołta wstał, eże mi jego żona gwałtem mąkę brała s mego soła]
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 44:
      A my baczącz, yszby nykth nye myal czvdzych rzeczy bracz przes dząky pana gych
      [A my bacząc, iżby nikt nie miał cudzych rzeczy brać przez dzięki pana jich]
  12. (attested in Greater Poland, Masovia) to choose
    • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 44:
      Ysz pryszyasznyczy maya gynne przyszyasznyky wybyeracz, tho yesth nam dobrze pamyąthno a yesth podlug... prawa..., thedy yeszlysczye wy thakowy brany y poszthawyeny podlug waszego stharego obyczaya, mozeczye dobrze w lawyczy na szadzye szyedzyecz y prawo wyrzecz
      [Iż przysiężnicy mają jinne przysiężniki wybierać, to jest nam dobrze pamiętno a jest podług... prawa..., tedy jesliście wy takowy brani i postawieni podług waszego starego obyczaja, możecie dobrze w ławicy na sądzie siedzieć i prawo wyrzec]
    • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 356:
      A gest nam tesz k themv podtrzebyen y vzytheczen, wybyeramy go w radą y byerzemy k szobye w szedzaczą radą
      [A jest[li] nam też k temu po[d]trzebien i użyteczen, wybieramy go w radę ibierzemy k sobie w siedzącą radę]
  13. (reflexive with się, attested in Greater Poland) to leave, to go
    • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[19], 1, 51:
      Gdisz bracz syą bødø, seymø slvgy stanowe stan
      [Gdyż brać się będą, sejmą sługi stanowe stan]
    • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[20], 22, 39:
      Y bralasta syø spolv do myasta, ktoresto na poslednich krayoch bilo gego krolewstwa
      [I brałasta się społu do miasta, ktoreż to na poślednich krajoch było jego krolewstwa]
    • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[21], 27, 43:
      Ach, tocz Ezau, twoy brat [grozi-ć], chce czyø zabycz. A ti posluchay myø. Byerz syø ku Labanowy, bratu memu, do Aram
      [Ach toć Ezau twoj brat [grozi-ć], chcę cię zabić. A ty posłuchaj mię, bierz się ku Labanowi bratu memu do Aram]
    • 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym‎[22], line 66:
      Jvthrocz sza byerzą od czebye... A gdycz wszythky stoly osządą, thedycz ya ivsch w drodze bandą
      [Jutroć się bierzę od ciebie... A gdyć wszytki stoły osiędą, tedyć ja już w drodze będę]
    • 1880-1894 [XV p. pr.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎[23], volume I, page 301:
      Dixitque ei vir: Recesserunt de loco isto braly sszyą s tego
      [Dixitque ei vir: Recesserunt de loco isto brali się z tego]
  14. (reflexive with się, law) to appeal to a higher court
    • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 365:
      Rzekl szwym rzekznykyem: po wthore ten ortel gest nysprawyedlywy..., y bral szye o tho do krolewszkego dwora
      [Rzekł swym rzecznikiem po wtore: Ten ortel jest ni[e]sprawiedliwy..., i brał sie o to do krolewskiego dwora]
    • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 356:
      Czlowyek z woythowszkey wssy z gedna nyewyasta z Opawy [stali] przed nymy szyedzaczą radą o pyenądze a braly szye na gych wysznane: tako to ma bycz gysczono, yako szyedzaczą radą wysznala
      [Człowiek z wojtowskiej wsi z jedną niewiastą z Opawy przed nimi, siedzącą radą, o pieniądze, a brali sie na jich wyznanie, tako to ma być jiszczono, jako siedząca rada wyznała]
  15. (reflexive with się) to get prepared
    • 1853 [XV ex.], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 137:
      Mamj wszyczy k themu szą dzysz bracz, biszmy mogli laszką u bogą zyskacz
      [Mamy wszyć[c]y k temu się dziś brać, bysmy mogli łaskę u Boga zyskać]
  16. (reflexive with się, attested in Sieradz) to personate
    • 1915 [1474], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎[24], Sieradz, page 540:
      Naprzeczywko negtoremu Johannem za szaka se berzøczego Plocensis ocloczy
      [Naprzeciwko niektoremu Johannem za żaka sie bierzącego Plocensis okłoci]
  17. (reflexive with się) to resist
    • 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[25], 8, 20:
      Møzowye myesczczi, ktorzisto gonili Iozve, osrzafszy syø y vsrzeli dim w myescze az kv nyebv wzchadzayøczi, nye mogøcz daley ani szam ani tam vczecz, a nawyøczey przeto, gdysz cy, gesto byli iako pobyegly, chczøøcz syø na pvsczø wroczicz, potem obrocziwszy syø przesylnye syø brali
      [Mężowie mieśćcy, ktorzyż to gonili Jozue, oźrzawszy się i uźrzeli dym w mieście aż ku niebu wschadzający, nie mogąc dalej ani sam ani tam uciec, a nawięcej przeto, gdyż ci, jeż to byli jako pobiegli chcąc się na puszczą wrocić, potem obrociwszy się przesilnie się brali]

Derived terms[edit]

nouns
verbs
verbs

Related terms[edit]

nouns

Descendants[edit]

  • Masurian: bracz
  • Polish: brać
  • Silesian: brać

References[edit]

Polish[edit]

Etymology 1[edit]

Inherited from Old Polish brać. Cognate with English bear.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /brat͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈbrat͡ɕ/
  • Audio 1, brać(file)
  • Audio 2, brać się(file)
  • Rhymes: -at͡ɕ
  • Syllabification: brać

Verb[edit]

brać impf (perfective wziąć)

  1. (transitive) to take (to grab with the hands) [+instrumental = with what] [+ za (accusative) = by what part]
  2. (transitive) to take (grabbing with one's hands, to place somewhere)
  3. (transitive) to take in (to agree to take care of)
  4. (transitive) to take (to allow to join)
  5. (transitive) to take (to ensure that one has something with them when they depart)
  6. (transitive) to take, to charge (to ask for or demand a certain amount of money for something) [+ za (accusative) = for what]
  7. (transitive) to take (to have temporarily, e.g. a room at a hotel)
  8. (transitive) to take (to hire a particular person for a job or task)
  9. (transitive) to take; to get (to gain from a particular source, e.g. a resource)
    brać pomysł ― to get an idea
  10. (transitive) to take, to take away (to deprive of) [+dative = from whom]
    Synonym: zabrać
  11. (transitive) to take (to force someone to go somewhere, e.g. to the police)
  12. (transitive) to take (to ingest e.g. medicine)
  13. (transitive) to take (to conquer, to gain e.g. a city)
  14. (transitive, vulgar, of men) to take (to have sexual relations with a woman)
    Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks
  15. (transitive, colloquial) to take (to pass on the road while driving)
    Synonym: wyprzedzać
  16. (transitive) to take (to consider someone or something to be something, especially unfairly) [+ za (accusative) = for what]
  17. (transitive) to get someone to do something (to convince someone to taking a particular action) [+ na (accusative) = to what]
  18. (transitive) to take; to get (as a light verb, to be the performer or subject of an action)
    brać prysznic ― to take a shower
    brać masaż ― to get a massage
    brać ślub ― to get married
  19. (transitive, of emotions, diseases, etc.) to take (to appear in someone's body or psyche)
  20. (transitive, fishing) to bite; to take (to attach to a hook on a rod; to be caught) [+ na (accusative) = with what bait]
  21. (transitive) to take on (to accept a position or function)
  22. (transitive) to take (to defeat someone or something)
  23. (transitive) to put on (to begin wearing some article of clothing) [+ w (accusative) = what clothing]
  24. (transitive, colloquial) to take (to interest, to grab someone's attention)
  25. (intransitive, of weather) to build up
  26. (transitive) to get (to understand somehow)
  27. (transitive) to take (to get hit)
    Synonym: dostawać
  28. (transitive) to take after, to get from (to inherit some traits)
  29. (transitive) to take, to choose, to select
    Synonym: wybrać
  30. (reflexive with się) to take oneself (to grab oneself by something) [+ pod (accusative)] or [+ za (accusative) = by what]
  31. (reflexive with się) to take each other (to grab each other by something) [+ pod (accusative)], [+ w (accusative)], or [+ za (accusative) = by what]
  32. (reflexive with się) to get to (to begin to do some activity) [+ do (genitive)] or (proscribed) [+ za (accusative) = to what]
    brać się do roboty ― to get to work
  33. (reflexive with się) to be convinced (to allow oneself to be convinced to doing something) [+ na (accusative) = to what]
  34. (reflexive with się, colloquial) to take on (to begin to deal intensively with matters related to a specific person) [+ za (accusative) = whom]
  35. (reflexive with się, colloquial) to come from (to have a source from)
  36. (reflexive with się, obsolete) to be deceived
    Synonym: nabrać się
  37. (reflexive with się, obsolete) to get to (to arrive, to go to)
    Synonym: udawać się
Conjugation[edit]
Conjugation of brać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive brać
present tense 1st biorę bierzemy
2nd bierzesz bierzecie
3rd bierze biorą
impersonal bierze się
past tense 1st brałem,
-(e)m brał 		brałam,
-(e)m brała 		brałom,
-(e)m brało 		braliśmy,
-(e)śmy brali 		brałyśmy,
-(e)śmy brały
2nd brałeś,
-(e)ś brał 		brałaś,
-(e)ś brała 		brałoś,
-(e)ś brało 		braliście,
-(e)ście brali 		brałyście,
-(e)ście brały
3rd brał brała brało brali brały
impersonal brano
future tense 1st będę brał,
będę brać 		będę brała,
będę brać 		będę brało,
będę brać 		będziemy brali,
będziemy brać 		będziemy brały,
będziemy brać
2nd będziesz brał,
będziesz brać 		będziesz brała,
będziesz brać 		będziesz brało,
będziesz brać 		będziecie brali,
będziecie brać 		będziecie brały,
będziecie brać
3rd będzie brał,
będzie brać 		będzie brała,
będzie brać 		będzie brało,
będzie brać 		będą brali,
będą brać 		będą brały,
będą brać
impersonal będzie brać się
conditional 1st brałbym,
bym brał 		brałabym,
bym brała 		brałobym,
bym brało 		bralibyśmy,
byśmy brali 		brałybyśmy,
byśmy brały
2nd brałbyś,
byś brał 		brałabyś,
byś brała 		brałobyś,
byś brało 		bralibyście,
byście brali 		brałybyście,
byście brały
3rd brałby,
by brał 		brałaby,
by brała 		brałoby,
by brało 		braliby,
by brali 		brałyby,
by brały
impersonal brano by
imperative 1st niech biorę bierzmy
2nd bierz bierzcie
3rd niech bierze niech biorą
active adjectival participle biorący biorąca biorące biorący biorące
passive adjectival participle brany brana brane brani brane
contemporary adverbial participle biorąc
verbal noun branie

Verb[edit]

brać impf (perfective wziąć)

  1. (impersonal, colloquial) to get the urge, to get a hankering (to feel a strong need or want to do something to the point where one cannot help themself) [+accusative = subject] [+ na (accusative) = for what]
Conjugation[edit]
Conjugation of brać
infinitive brać
present indicative bierze
past indicative brało
future indicative będzie brać
będzie brało
conditional brałoby
by brało
imperative niech bierze
Derived terms[edit]
adjectives
adverb
nouns
verbs
verbs

Trivia[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), brać is one of the most used words in Polish, appearing 25 times in scientific texts, 38 times in news, 26 times in essays, 32 times in fiction, and 42 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 162 times, making it the 355th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

Etymology 2[edit]

Back-formation from bracia.

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

brać f

  1. (collective, dated) company; band (group of people associating with each other)
Declension[edit]
Declension of brać
singular
nominative brać
genitive braci
dative braci
accusative brać
instrumental bracią
locative braci
vocative braci

References[edit]

  1. ^ Ida Kurcz (1990) “brać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎[1] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 32

Further reading[edit]

  • brać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • brać in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “brać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “brać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “BRAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2023 March 23
  • “BRAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 02.09.2010
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “brać”, in Słownik języka polskiego‎[26]
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “brać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎[27]
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “brać”, in Słownik języka polskiego‎[28] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 198
  • brać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish brać.

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

brać impf (perfective wziōńś)

  1. (transitive) to take
  2. (reflexive with sie) This term needs a translation to English. Please help out and add a translation, then remove the text {{rfdef}}.

Conjugation[edit]

Conjugation of brać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive brać
present tense 1st bierã bierymy
2nd bieresz bierecie
3rd biere bierōm
past tense 1st brołch,
brołech,
broł żech 		brałach
brała żech 		brałoch1)
brało żech1) 		bralimy,
bralichmy 		brałymy,
brałychmy
2nd brołś,
brołeś,
broł żeś 		brałaś
brała żeś 		brałoś1)
brało żeś1) 		braliście,
brali żeście 		brałyście,
brały żeście
3rd broł brała brało brali brały
future tense 1st bydã broł,
bydã brać 		bydã brała,
bydã brać 		bydã brało,1)
bydã brać 		bydymy brali,
bydymy brać 		bydymy brały,
bydymy brać
2nd bydziesz broł,
bydziesz brać 		bydziesz brała,
bydziesz brać 		bydziesz brało,1)
bydziesz brać 		bydziecie brali,
bydziecie brać 		bydziecie brały,
bydziecie brać
3rd bydzie broł,
bydzie brać 		bydzie brała,
bydzie brać 		bydzie brało,
bydzie brać 		bydōm brali,
bydōm brać 		bydōm brały,
bydōm brać
pluperfect tense2)
 1st bōłch broł,
bōłech broł,
bōł żech broł 		byłach brała
była żech brała 		byłoch brało1)
było żech brało1) 		byli my brali,
bylichmy brali 		były my brały,
byłychmy brały
2nd bōłś broł,
bōłeś broł,
bōł żeś broł 		byłaś brała
była żeś brała 		byłoś brało1)
było żeś brało1) 		byliście brali,
byli żeście brali 		byłyście brały,
były żeście brały
3rd bōł broł była brała było brało1)
 		były my brali,
byłychmy brali 		były brały
conditional 1st bych broł bych brała byście brali by my brały,
bychmy brały
2nd byś broł byś brała byście brali byście brały
3rd by broł by brała by brało by brali by brały
imperative 1st niych bierã biermy
2nd bier biercie
3rd niych biere niych bierōm
active adjectival participle bierōncy bierōncŏ bierōnce bierōncy bierōnce
passive adjectival participle brany branŏ brane brani brane
verbal noun branie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Related terms[edit]

nouns

Further reading[edit]

Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=brać&oldid=79429252"