रथ्य

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ৰথ্য (Assamese script)
• ᬭᬣ᭄ᬬ (Balinese script)
• রথ্য (Bengali script)
• 𑰨𑰞𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀭𑀣𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ရထျ (Burmese script)
• રથ્ય (Gujarati script)
• ਰਥ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌰𑌥𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦫꦡꦾ (Javanese script)
• 𑂩𑂟𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ರಥ್ಯ (Kannada script)
• រថ្យ (Khmer script)
• ຣຖ຺ຍ (Lao script)
• രഥ്യ (Malayalam script)
• ᡵᠠᡨᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘨𑘞𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠷᠠᠲᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧈𑦾𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐬𑐠𑑂𑐫 (Newa script)
• ରଥ୍ଯ (Odia script)
• ꢬꢢ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆫𑆡𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖨𑖞𑖿𑖧 (Siddham script)
• රථ්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩼𑩬 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚤𑚚𑚶𑚣 (Takri script)
• ரத்²ய (Tamil script)
• రథ్య (Telugu script)
• รถฺย (Thai script)
• ར་ཐྱ (Tibetan script)
• 𑒩𑒟𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨫𑨚𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *Hratʰyás (“pertaining or relating to a chariot; belonging to a chariot”), from Proto-Indo-European *Hroth₂-yós, (“of or pertaining to cattle”), from *Hróth₂-os. Cognate with Avestan 𐬭𐬀𐬌𐬚𐬌𐬌𐬀 (raⁱθiia).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɾɐ́.tʰi.jɐ/, /ɾɐ.tʰí.jɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ˈɾɐt̪ʰ.jɐ/

Adjective

रथ्य • (ráthya or rathyà) stem (metrical Vedic rathiya)

1. related to chariots, of or pertaining to carriages or chariots, belonging to a chariot
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.10.07:

     य॒मस्य॑ मा य॒म्यं१॒॑ काम॒ आग॑न्त्समा॒ने योनौ॑ सह॒शेय्या॑य ।
     जा॒येव॒ पत्ये॑ त॒न्वं॑ रिरिच्यां॒ वि चि॑द्वृहेव॒ रथ्ये॑व च॒क्रा ॥

     yamásya mā yamyàṃ kā́ma ā́gantsamāné yónau sahaśéyyāya.
     jāyéva pátye tanvàṃ riricyāṃ ví cidvṛheva ráthyeva cakrā́.

     I, Yami, am possessed by love of Yama, that I may rest on the same couch beside him.
     I as a wife would yield me to my husband. Like wheels of a chariot let us speed to meet each other.

Declension

Masculine a-stem declension of रथ्य (ráthya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रथ्यः ráthyaḥ	रथ्यौ / रथ्या¹ ráthyau / ráthyā¹	रथ्याः / रथ्यासः¹ ráthyāḥ / ráthyāsaḥ¹
Vocative	रथ्य ráthya	रथ्यौ / रथ्या¹ ráthyau / ráthyā¹	रथ्याः / रथ्यासः¹ ráthyāḥ / ráthyāsaḥ¹
Accusative	रथ्यम् ráthyam	रथ्यौ / रथ्या¹ ráthyau / ráthyā¹	रथ्यान् ráthyān
Instrumental	रथ्येन ráthyena	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्यैः / रथ्येभिः¹ ráthyaiḥ / ráthyebhiḥ¹
Dative	रथ्याय ráthyāya	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्येभ्यः ráthyebhyaḥ
Ablative	रथ्यात् ráthyāt	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्येभ्यः ráthyebhyaḥ
Genitive	रथ्यस्य ráthyasya	रथ्ययोः ráthyayoḥ	रथ्यानाम् ráthyānām
Locative	रथ्ये ráthye	रथ्ययोः ráthyayoḥ	रथ्येषु ráthyeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of रथ्या (ráthyā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रथ्या ráthyā	रथ्ये ráthye	रथ्याः ráthyāḥ
Vocative	रथ्ये ráthye	रथ्ये ráthye	रथ्याः ráthyāḥ
Accusative	रथ्याम् ráthyām	रथ्ये ráthye	रथ्याः ráthyāḥ
Instrumental	रथ्यया / रथ्या¹ ráthyayā / ráthyā¹	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्याभिः ráthyābhiḥ
Dative	रथ्यायै ráthyāyai	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्याभ्यः ráthyābhyaḥ
Ablative	रथ्यायाः / रथ्यायै² ráthyāyāḥ / ráthyāyai²	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्याभ्यः ráthyābhyaḥ
Genitive	रथ्यायाः / रथ्यायै² ráthyāyāḥ / ráthyāyai²	रथ्ययोः ráthyayoḥ	रथ्यानाम् ráthyānām
Locative	रथ्यायाम् ráthyāyām	रथ्ययोः ráthyayoḥ	रथ्यासु ráthyāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of रथ्य (ráthya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रथ्यम् ráthyam	रथ्ये ráthye	रथ्यानि / रथ्या¹ ráthyāni / ráthyā¹
Vocative	रथ्य ráthya	रथ्ये ráthye	रथ्यानि / रथ्या¹ ráthyāni / ráthyā¹
Accusative	रथ्यम् ráthyam	रथ्ये ráthye	रथ्यानि / रथ्या¹ ráthyāni / ráthyā¹
Instrumental	रथ्येन ráthyena	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्यैः / रथ्येभिः¹ ráthyaiḥ / ráthyebhiḥ¹
Dative	रथ्याय ráthyāya	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्येभ्यः ráthyebhyaḥ
Ablative	रथ्यात् ráthyāt	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्येभ्यः ráthyebhyaḥ
Genitive	रथ्यस्य ráthyasya	रथ्ययोः ráthyayoḥ	रथ्यानाम् ráthyānām
Locative	रथ्ये ráthye	रथ्ययोः ráthyayoḥ	रथ्येषु ráthyeṣu
Notes	¹Vedic

Masculine a-stem declension of रथ्य (rathyà)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रथ्यः rathyàḥ	रथ्यौ / रथ्या¹ rathyaù / rathyā̀¹	रथ्याः / रथ्यासः¹ rathyā̀ḥ / rathyā̀saḥ¹
Vocative	रथ्य ráthya	रथ्यौ / रथ्या¹ ráthyau / ráthyā¹	रथ्याः / रथ्यासः¹ ráthyāḥ / ráthyāsaḥ¹
Accusative	रथ्यम् rathyàm	रथ्यौ / रथ्या¹ rathyaù / rathyā̀¹	रथ्यान् rathyā̀n
Instrumental	रथ्येन rathyèna	रथ्याभ्याम् rathyā̀bhyām	रथ्यैः / रथ्येभिः¹ rathyaìḥ / rathyèbhiḥ¹
Dative	रथ्याय rathyā̀ya	रथ्याभ्याम् rathyā̀bhyām	रथ्येभ्यः rathyèbhyaḥ
Ablative	रथ्यात् rathyā̀t	रथ्याभ्याम् rathyā̀bhyām	रथ्येभ्यः rathyèbhyaḥ
Genitive	रथ्यस्य rathyàsya	रथ्ययोः rathyàyoḥ	रथ्यानाम् rathyā̀nām
Locative	रथ्ये rathyè	रथ्ययोः rathyàyoḥ	रथ्येषु rathyèṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of रथ्या (rathyā̀)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रथ्या rathyā̀	रथ्ये rathyè	रथ्याः rathyā̀ḥ
Vocative	रथ्ये ráthye	रथ्ये ráthye	रथ्याः ráthyāḥ
Accusative	रथ्याम् rathyā̀m	रथ्ये rathyè	रथ्याः rathyā̀ḥ
Instrumental	रथ्यया / रथ्या¹ rathyàyā / rathyā̀¹	रथ्याभ्याम् rathyā̀bhyām	रथ्याभिः rathyā̀bhiḥ
Dative	रथ्यायै rathyā̀yai	रथ्याभ्याम् rathyā̀bhyām	रथ्याभ्यः rathyā̀bhyaḥ
Ablative	रथ्यायाः / रथ्यायै² rathyā̀yāḥ / rathyā̀yai²	रथ्याभ्याम् rathyā̀bhyām	रथ्याभ्यः rathyā̀bhyaḥ
Genitive	रथ्यायाः / रथ्यायै² rathyā̀yāḥ / rathyā̀yai²	रथ्ययोः rathyàyoḥ	रथ्यानाम् rathyā̀nām
Locative	रथ्यायाम् rathyā̀yām	रथ्ययोः rathyàyoḥ	रथ्यासु rathyā̀su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of रथ्य (rathyà)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रथ्यम् rathyàm	रथ्ये rathyè	रथ्यानि / रथ्या¹ rathyā̀ni / rathyā̀¹
Vocative	रथ्य ráthya	रथ्ये ráthye	रथ्यानि / रथ्या¹ ráthyāni / ráthyā¹
Accusative	रथ्यम् rathyàm	रथ्ये rathyè	रथ्यानि / रथ्या¹ rathyā̀ni / rathyā̀¹
Instrumental	रथ्येन rathyèna	रथ्याभ्याम् rathyā̀bhyām	रथ्यैः / रथ्येभिः¹ rathyaìḥ / rathyèbhiḥ¹
Dative	रथ्याय rathyā̀ya	रथ्याभ्याम् rathyā̀bhyām	रथ्येभ्यः rathyèbhyaḥ
Ablative	रथ्यात् rathyā̀t	रथ्याभ्याम् rathyā̀bhyām	रथ्येभ्यः rathyèbhyaḥ
Genitive	रथ्यस्य rathyàsya	रथ्ययोः rathyàyoḥ	रथ्यानाम् rathyā̀nām
Locative	रथ्ये rathyè	रथ्ययोः rathyàyoḥ	रथ्येषु rathyèṣu
Notes	¹Vedic

Noun

रथ्य • (ráthya) stem, m

1. chariot-horse
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda

Declension

Masculine a-stem declension of रथ्य (ráthya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रथ्यः ráthyaḥ	रथ्यौ / रथ्या¹ ráthyau / ráthyā¹	रथ्याः / रथ्यासः¹ ráthyāḥ / ráthyāsaḥ¹
Vocative	रथ्य ráthya	रथ्यौ / रथ्या¹ ráthyau / ráthyā¹	रथ्याः / रथ्यासः¹ ráthyāḥ / ráthyāsaḥ¹
Accusative	रथ्यम् ráthyam	रथ्यौ / रथ्या¹ ráthyau / ráthyā¹	रथ्यान् ráthyān
Instrumental	रथ्येन ráthyena	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्यैः / रथ्येभिः¹ ráthyaiḥ / ráthyebhiḥ¹
Dative	रथ्याय ráthyāya	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्येभ्यः ráthyebhyaḥ
Ablative	रथ्यात् ráthyāt	रथ्याभ्याम् ráthyābhyām	रथ्येभ्यः ráthyebhyaḥ
Genitive	रथ्यस्य ráthyasya	रथ्ययोः ráthyayoḥ	रथ्यानाम् ráthyānām
Locative	रथ्ये ráthye	रथ्ययोः ráthyayoḥ	रथ्येषु ráthyeṣu
Notes	¹Vedic